Er vloeide een traan, een kostbare traan van ontroering. Bij een intakegesprek voor een schrijfcursus sprak ik een o, zo consciëntieuze schrijfster, redacteur én zelfstandig ondernemer. Ik noem haar hier Anna.
Haar werk gaat altijd voor. Zo heeft ze dat geleerd van haar ouders, die ook ondernemers waren: ze weet niet anders dan dat je altijd werkt. ‘Als je niets te doen hebt, ga je de melkpakken rechtzetten.’

Maar nu had ze een ander plan… iets heel belangrijks. Verhalen van haar moeder, opgeschreven in bescheiden schriftjes, Ma’s hele leven in haar eigen handschrift. Het zou ooit een boek worden, daar wilde Anna in de cursus een begin mee maken. En o ja, het zou leuk zijn als er op Ma’s verjaardag, over een half jaar, wel een soort resultaat zou liggen. Maar het moest tussen het werk door, en werk ging altijd voor.

We spraken over het belang van familieverhalen, en ik vertelde over het boek dat mij op dat spoor had gezet: De boot naar Lemmer. Ik was pas gaan schrijven toen het met een schok tot me doordrong dat de beide hoofdpersonen zo oud werden. De dwang van de tijd: twee mensen van 73 en 90 moesten het verhaal nog kunnen lezen! Voor mij werd dat een urgentieproject.

Het woord kwam scherp bij Anna binnen. Urgentieproject – dat klonk bijna alsof haar moeder op sterven lag, en dat was helemaal niet aan de orde! In haar familie was nog tijd genoeg.
Maar toch… het woord raakte haar zo, dat die waardevolle traan rolde. Omdat ze zichzelf toestemming gaf dit project in te roosteren in haar werk, als een echt project. Het zou dan niet in geld betaald worden, maar in het plezier om er samen met haar moeder aan te werken, en de voldoening om het de familie te presenteren.

Daarom mijn tip aan jullie: schrijf, schrijf, schrijf! Jullie projecten zijn het waard. (Anna)

Anna begon aan de cursus en pakte het project aan als een werkklus met prioriteit. Ze maakte een werkschema, roosterde het in, buffelde het volkomen op schema af en had aan het eind van de cursus haar doel compleet behaald: het grootste deel van het boek was gewoon af. Af: geschreven, beoordeeld, van feedback voorzien, feedback verwerkt, intussen doorgeschreven, afgemaakt, ingepland bij een drukker. AF!

De cursus was voorbij en Anna hield ons op de hoogte. We waren in deze kleine bevlogen groep zo bij elkaars verhalen betrokken geraakt. We wisten wat er sinds kort aan de orde was: haar moeder bleek heel ernstig ziek te zijn, ongeneeslijk, met nog maar kort tijd voor de boeg.
Maar haar 85^e verjaardag heeft Anna’s moeder toch kunnen vieren. Op die dag bood zij haar kinderen en kleinkinderen de 85 heel persoonlijke stukjes in boekvorm aan.
De dagen erna rolden voor Anna de complimenten binnen. ‘Alsof je oma hoort vertellen!’

Wat ben ik ongelooflijk trots op Anna dat ze het op tijd tot urgentieproject heeft gemaakt. Ik weet dat zij dankbaar is, blij over het feit dat haar moeder het boek van haarzelf in handen heeft gekregen. Haar moeder heeft het zélf aan kinderen en kleinkinderen kunnen overhandigen. Straks geen gaten in deze cirkel, zij hebben hem samen mooi gesloten. Anna en Ma, goed gedaan.

Met toestemming geef ik Anna’s eigen woorden aan de schrijfclub mee, die eigenlijk voor ons allen als liefhebbers en schrijvers van het levensverhaal gelden:

“Mijn moeder is dankbaar dat we het boek samen hebben af gekregen.
Mijn bangste gedachten lijken uit te komen. Dat maakt me verdrietig. Tegelijkertijd ben ik enorm dankbaar dat Sieneke mij liet inzien dat dit een urgentieproject was.
Ik ben jullie dankbaar voor de aanmoediging waardoor ik dit project bij leven en welzijn heb voltooid.
Daarom mijn tip aan jullie: schrijf, schrijf, schrijf! Jullie projecten zijn het waard.”

Ja, de laatste fase van het leven voor Anna’s moeder was aangebroken. Vlak voordat ik dit blog vandaag zou plaatsen, vertelde Anna dat haar moeder vanochtend vredig is ingeslapen. Ik leef mee met Anna en haar familie en wens haar lieve Ma een goede reis. Sieneke