In filiaal ‘Indische buurt’ van de Openbare Bibliotheek Amsterdam is een bescheiden tentoonstelling te zien. Klein maar fijn sieren elf tanka’s deze maand de wand achter de balie.

Deze vijfregelige gedichten uit een oude Japanse traditie zijn gemaakt door cursisten creatief schrijven. Eens per week komen ze bijeen voor schrijfexperimenten, feedback op elkaars teksten, voorlezen en luisteren, theorie bijspijkeren en inspiratie opdoen.

Ieder voorjaar en najaar geef ik hier lessen creatief schrijven aan groepen van ca. 12 personen. De najaarsgroep van 2013 begon de herfstserie met tanka’s die de overgang van zomer naar winter schetsen. Onderaan meer informatie over tanka.

Digitale TankaTentoonstelling

Zwaluwen gieren
Gaan dansend door de dagen
Dan treedt stilte in
De vogels trekken zuidwaarts
Het donker nodigt rust uit

Merel Schrama

 

De zonsondergang
Boven het meer van Glencoe
Kleurt de hemel paars

Wolken midgets vallen aan
Een laatste blik en ik vlucht

Fienie Gerekink

 

mijn brandende zon
mijn bergtoppen kil en wit
mijn eeuwige sneeuw.
mijn dikke natte vlokken
blazen me mijn winter in.

Caroline Torenbeek

 

Meeuwen schitteren
wit tegen blauwwarme lucht
grote vogel wacht
neus gekeerd naar het noorden
wollen deken ligt al klaar

Lizette Heesakkers

 

De zomer duurde
langer dan ik had verwacht
Toen het gele blad
voor mijn voeten viel, liet ik
het liggen en keek niet om

Anneke Koehof

 

ik doe mijn ogen
minder voorzichtig open
het licht is doffer
ik wacht op koude kleuren
terwijl de vogels weggaan

Helma Sanders

 

Licht, warmte voorbij.
Geen koffie meer in mijn tuin.
De blik naar binnen.
Mijn keuken is uitgekleed
Breken, bouwen, nieuw begin.

Marijke Poos

 

Omringd door bergen
Koesterende zomerzon
Tilt de zee mij op
Voeten op het koude zeil
Alweer een zomer voorbij

Liesbeth Kwikkel

 

Warmte trekt zuidwaarts
ons verlaten zon en licht
Wij blijven achter
gesloten ramen en kou
doet donker haar intrede

Zohra Bourik

 

Regen en schemer
Eerste bruine blad, natte fiets
Nog geen open haard

Liever de lenteheuvel
Zonnestralen op mijn huid.

Shula Stibbe

 

schemer in de tuin
alarmroep van een merel
de sproeier springt aan

wandelen wordt schuifelen
en het gezicht een masker

Sieneke de Rooij

 

Wat is een tanka?

De tanka hoort bij de klassieke Japanse versvormen, waarvan de meest bekende de haiku en de senryu zijn. Een tanka is een lyrisch gedicht, bestaande uit vijf regels met achtereenvolgens 5-7-5-7-7 lettergrepen. Deze versvorm stamt uit de 5^e eeuw.

De tanka is een verlengde haiku, het korte drieregelige beginvers. Een tanka verlengt de haiku met twee regels. Gewoonlijk brengen die twee laatste regels een wending, een verandering van stemming of perspectief. De derde regel is zo de ‘spil-regel’ waaromheen een kanteling plaatsvindt.

Deze versvorm is niet gebonden aan rijm of vastgesteld metrum.

In de tanka komen natuurbeelden en diep doorleefd gevoel samen. De tanka leidt ons van een natuurindruk naar een persoonlijke beleving. De tanka speelt nog steeds een rol in moderne Japanse poëzie, ze is weer populair geworden onder jongeren en verhaalt dan over alledaagse beslommeringen en emoties.