Aanvaring in oorlogstijd
Op 8 januari wordt in Lemmer een scheepsramp uit 1945 herdacht. In de nacht van 8 op 9 januari 1945 voeren op het IJsselmeer de twee Lemmerboten Jan Nieveen en Groningen IV op elkaar. Door de oorlogsomstandigheden voeren de beide schepen verduisterd. Je las er al meer over op deze site, want mijn oma was een van de overlevenden van dit drama. Het komt voor in mijn boek De boot naar Lemmer.
Dertien doden
Bij deze ramp kwamen echter ook dertien mensen om het leven. Ook mijn oma had kunnen verdrinken; daarom raakt het verhaal van deze mensen mij zo. Zij zaten opgesloten achter een deur die niet meer op tijd open te breken was. Terwijl de meeste mensen nog konden overspringen van de zinkende Groningen IV op de Jan Nieveen, zonken zij met het schip het ijskoude water in.
Toen ik me voor mijn boek verdiepte in dit vreselijke verhaal, dat buiten Friesland niet zo bekend is, kreeg ik de behoefte een herdenking voor hen te organiseren.
Kort na de oorlog was het niet zo gebruikelijk om de wat ‘kleinere’ gebeurtenissen te herdenken. De grotere herdenkingen omvatten alles en iedereen. Het is een ontwikkeling van de laatste 10, 15 jaar, dat er steeds meer aandacht is voor heel persoonlijke verhalen. Daarbij natuurlijk ook geschiedenissen die nog door overlevenden zelf verteld kunnen worden.
Verhalen van tijdgenoten
Van het ongeluk met de Lemmerboten waren veel overlevenden die het konden navertellen. Maar er zijn er niet veel meer van in leven. Twee mensen die deze tijd zelf hebben meegemaakt, zullen de herdenking met hun eigen verhaal kleur geven.
Antoon Beljon zorgde ervoor dat in de rampnacht een vluchteling net op tijd ongezien het schip op kwam. Deze jongen stond de volgende dag weer geschokt en onderkoeld op de kade in Lemmer.
Loek Groenteman was een van de joodse kinderen die in Friesland onderdoken. Hij nam het initiatief voor een monument in Echten, uit dankbaarheid voor het redden van zijn leven in die jaren.
Cultureel programma 8 januari
De herdenking is een bescheiden culturele avond.
De waargebeurde verhalen staan centraal. Ikzelf zal een paar fragmentjes uit mijn boek voorlezen. Dichter Job Degenaar zal tijdens de avond enkele gedichten voordragen, waaronder één dat hij speciaal voor deze herdenking schrijft: De nachtboot naar Lemmer vaart uit; Job Degenaar, januari 2010.
De groepen 7/8 van de Oosterzeese basisscholen presenteren hun weergave van de ramp via een tekenproject. Ook zal er een lesbrief over de verschillende verhalen in De boot naar Lemmer worden gepresenteerd, die gebruikt kan worden in de laatste groepen van basisscholen in de aanloop naar 4 en 5 mei.
De avond wordt muzikaal omlijst door muziekschool It Toanhûs.
- Plaats en tijd: Theater De Hege Fonnen, Betelgeuze 2, 8531 MV Lemmer; tel. (0514) 564624
De avond wordt georganiseerd door de gemeente Lemmer (burgemeester Dick Stellingwerf), de Openbare bibliotheek Lemmer (Baukje Meetsma, bibliothecaris) en cultureel centrum De Hege Fonnen. Het tekenproject werd begeleid door Simone van den Berg van Kwast.
Geef een reactie